مهم‌ترین آثار کارتونیست‌های ایران در روز‌های پیروزی انقلاب اسلامی (۳) | در بند ضحاک بودیم

مجید ادیبی | شهرآرانیوز - ایران از میانه سال‌های ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۶، شاهد رشد روزافزون صنایع و اوج گیری قیمت نفت بود. اجرای برنامه‌های توسعه اقتصادی به واسطه درآمد‌های هنگفت ناشی از افزایش قیمت نفت، دست شاه را برای مدرن کردن اقتصاد ایران باز گذاشته بود، درحالی که این رشد و توسعه صنایع و اقتصاد، هیچ همخوانی با زندگی مردم نداشت و با وجود افزایش قیمت نفت، دولت‌های ایران و در راس همه آن‌ها محمدرضا پهلوی، دچار توهم و غروری کاذب شدند؛ از یک سو دم از توسعه ایران و برنامه‌های بی پروای اقتصادی می‌زدند و ازسوی دیگر، گره‌های اقتصادی مردم هر روز بیشتر می‌شد، تاجایی که افزایش نرخ تورم و ناکارآمدی اقتصاد ایران، میزان نارضایتی مردم از حکومت پهلوی را بیشتر کرد و افزایش درآمد‌های نفتی نیز تأثیری بر بهبود وضعیت اقتصادی مردم نگذاشت و آنچه نصیب آن‌ها می‌شد، سیاست‌های ریاضتی بود که دولت به مردم تحمیل می‌کرد. در این شرایط، اقتصاد مبتنی بر کشاورزی روزبه روز نحیف‌تر می‎شد.

توسعه نامتوازن شهری نیز به ایجاد شکاف طبقاتی بیشتر دامن می‌زد. علاوه بر این ها، وابستگی اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، حکومت پهلوی را به حکومت سرسپرده اربابان غربی خود تبدیل کرده بود. اما در این مدت، میزان خفقان و برخورد‌های امنیتی با اقشار مختلف مردم و به ویژه نخبگان جامعه، بیش از پیش افزایش یافت. با افزایش نارضایتی مردم، حکومت پهلوی تلاش می‌کرد با اعمال قدرت توسط ساواک (سازمان امنیت و اطلاعات کشور) حجم رو به فزونی نارضایتی‌های مردم را کنترل و درنهایت سرکوب کند. شاه ایران غرق در توهم قدرت بود و هزینه این اقتدار پوشالی اش را از جان و مال مردم پرداخت می‌کرد.

آنچه در کارتون شهر امروز می‌بینید، کاری است از محمد تجویدی، نقاش و طراح مطرح کشورمان. این اثر در بهمن ۱۳۵۷ و در روز‌های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی در نشریات کشور منتشر شد. تجویدی در این اثر، با قلم تحسین برانگیزش تصویری گویا و حقیقی از ایران در بند و ستمدیده را نقش زده و شاه ایران را به مثابه «ضحاک زمان»، خون ریز، مستبد و غرق در قدرت و توهم به تصویر کشیده است.